Göz hastalıkları tedavisinde kullanılan göz damlalarının göze isabetini kolaylaştıran basit bir yöntem geliştirilmiştir. Böylece hastaların kendi kendilerine göz damlasını sorunsuz kullanabilmesi amaçlanmıştır.
UCU IŞIKLANDIRILMIŞ GÖZ DAMLASI SİSTEMİ
Amaç
Göz damlası, göz hastalıkları tedavisinde en sık kullanılan ilaç formudur. Kullanılan ilacın etkili olabilmesi için önerilen dozlarda kullanımının yanı sıra, damlanın göz yüzeyine isabetli uygulanması da gerekmektedir. Aksi takdirde göz damlalarından beklenen terapötik sonuç elde edilemeyeceği gibi fazla miktar ve çeşitte ilaç kullanımı da ortaya çıkabilecektir.
Yapılan araştırmalar pek çok hastanın kendi kendine göz damlası kullanımında beklenen uyum ve isabetli göz damlası uygulama yeteneğinin sınırlılığını göstermektedir. Bu projedeki amaç göz hastalıkları tedavisinde kullanılan göz damlalarının göze isabetini kolaylaştıran bir yöntemin geliştirilmesidir.
Yöntem ve Teknikler
Ucu ışıklandırılmış göz damlası şişesi şişenin başlığına yerleştirilen kuvvetli bir ışık kaynağının (dört LED) flaş tarzında çakmasını sağlayan bir elektronik devre ve minyatür bir pilden oluşmaktadır (Şekil 1,2,3). Göz damlasını kullanan kişi üzerindeki düğmeyi açtığında saniyede bir kez yanıp sönen kırmızı ışık şişe ucunu aydınlatmakta, bu ise damlayı kullanım sırasında hastaya yardımcı olmaktadır.
Oluşturulan ışıklı göz damlası şişesi göz hastalıkları için başvuran sağ elini kullanan rasgele 60 hastanın kullanımına sunuldu. Ayni şişeden ışık sistemi rasgele çalıştırılarak veya çalıştırılmadan üç kez gözleri üzerinde tutulan bir saydam skor şemasına (0-3) damla damlattılar (Şekil 4). Hasta damlatma skorları istatistiksel olarak karşılaştırıldı.
Bulgular
Hastalar göz damlası şişesi ucu ışıklandırıldığı zaman skorlamada daha başarılı oldular. Göz damlası şişe ucunun ışıklandırılması sağ gözler için (8.27±1.17 ye 6.44±2.58) ve sol gözler için (7.67±1.28’e karşılık 6.10±2.58) istatistiksel olarak anlamlı derecede damla damlatma skorlarını arttırmakta idi (İki yönlü bağımlı t testi, p< 0.0001) (Grafik 1). Hastaların subjektif görüşü de ışıklı göz damlası sisteminin damla damlatma kolaylığını önemli ölçüde arttırdığı yönündeydi (%95).
Tartışma ve Sonuç
Hastaların damla şişesi ucundaki kırmızı ışık uyaranı görmeleri damla isabetini çok önemli oranda arttıran bir yöntem olmuştur. Belirtilen yöntemin yaygınlaştırılarak kullanılabilmesi özellikle kronik ilaç kullanımı gerektiren glokom-kuru göz gibi göz hastalıklarında tedavi başarısını da önemli ölçüde etkileyebilecektir.
Proje Ortağı: Prof. Dr. Özcan Kayıkçıoğlu
Patent No: Türk Patent Enstitüsü 97/00265 – 2002/06/21